> 'Parels uit de muziektherapie'
Eén oogje open
Je ligt op bed en je ogen zijn dicht. De jukbeenderen in je gezicht steken uit en je wangen zijn ingevallen. Laatst ben je gevallen en heb je je heup gebroken. De breuk kan niet meer worden gerepareerd, daardoor heb je veel pijn. Je krijgt nu al een week morfine.
Als ik binnenkom, gaat er één oogje open en je kijkt wie er naast je bed zit. Ik vertel dat ik muziek met je kom maken en je oog gaat weer dicht. Ik tokkel in een mineur toonsoort op de snaren van de gitaar en neurie daar eerst lange tonen en later een geïmproviseerde melodie doorheen. Je heft je hoofd op van het kussen, om beter te kunnen luisteren. Dan ‘hum’ en zing ik een voor jou bekend lied ‘Ave Maria’. Tegelijkertijd leg ik mijn hand onder jouw vuist, zodat je, op het moment dat jij dat wilt, het huidcontact kan stoppen.
“Hoe gaat het met je? Heb je pijn? Wij hebben samen veel muziek
gemaakt he? Je vertelde mij dat je vroeger mandoline hebt gespeeld. Je zong in
een kerkkoor, net als je vader en ging op zondagmorgen altijd extra vroeg naar
de kerk om naar het orgel te luisteren. De organist merkte jouw muzikaliteit op
en vertelde dat aan je vader. Het allerliefst had je piano willen leren spelen.”
Wanneer ik met je praat over onze muzikale belevenissen gaat er weer één oog open. Ik neurie en zing oude liederen, terwijl jij één vinger van mijn hand vasthoudt.
“Weet je nog dat we samen dansten op pianomuziek? Je zei toen, dat
je de muziek voelde in je hoofd en je knieën en het leek alsof je zweefde. We spraken
over verschillende maatsoorten en jij noemde dan altijd de Waltz. Je had een
goed maatgevoel en speelde vaak de puls mee op de trom. Als ik op vakantie
ging, wilde je graag dat ik gezond terugkwam, want, je kon mij niet missen.”
Jij houdt mijn vinger stevig vast en ik probeer hem uit je vuist los te draaien, om weer gitaar te kunnen spelen. Ik ‘hum’ een melodielijn en zing een afscheidslied op jouw ademritme.
Dan zeg ik: “Ik ga weg, … ik ga weer.”
Dat klinkt voor jou een beetje onverwachts. Je doet één oog open, probeert
uit de kussens omhoog te komen en vraagt zacht:
“Ben je boos op mij?”
”Nee, zeker niet! Ik ben niet boos, ik vind je lief,” zeg ik. “Bedankt voor zoveel mooie uurtjes samen muziek maken. Slaap maar lekker, … laat het maar los, … daag.”
Vandaag beleefden wij onze ‘gezamenlijke muzikale reis’ opnieuw. En
aan jouw ene open oog, zag ik dat jij er ook van genoot. De tijd tikte verder,
maar wij hebben het niet gemerkt. ‘Guten Abend, Gute Nacht’.
Alice Gort-Switynk, muziektherapeut in de verpleging en verzorging.
‘Parels uit de muziektherapie’, belevenissen tijdens therapiesessies
->> Column
gepubliceerd in Tijdschrift voor Vaktherapie (TVVT), jaargang 19 - nummer 3
(2023)
En vooral jíj!
Verlies van partner
Als muziektherapeut kom ik bij mevrouw, om haar te
helpen verlieservaringen te verwerken. Ze kan niet naar de foto van haar man
kijken, anders moet ze huilen. Wij zingen samen bekende liederen van vroeger. Als
zij haar eigen instrument bespeelt, begeleid ik haar met gitaar, ritmestokken, of
trommel. We praten over het gemis en de liefde voor haar man.
“Gek he, dat ik die liederen ineens weer weet, terwijl
ik zoveel vergeet!”
Verlies van woning
Mevrouw is net verhuisd, maar ze wilde niet. De tranen
zitten erg hoog. We maken samen muziek en gebruiken het klokkenspel met zijn
melodieuze tonen, die kunnen je emoties laten stromen en ook ombuigen. Tegelijkertijd
klinkt er een duidelijke beat als ondersteuning. Dit basisritme, geeft je het
gevoel weer grip op je leven te hebben.
“Nou, dat je geweest bent, heeft me toch rust gegeven,
over dat ik hier nu zit.”
Verlies van geheugen
Mevrouw merkt dat zij achteruit gaat. Ze vergeet steeds
meer en haar hoofd voelt als water, ze herinnert zichzelf juist als sterke
vrouw. We praten erover, dat naarmate je ouder wordt, je steeds meer verliest.
Maar ook, dat je door muziek te maken, nog veel mooie dingen kan leren! Want, als
je met muziek bezig bent, ontstaan er nieuwe verbindingen in je hersens.
“O, daarom ben ik altijd zo vrolijk, als jij bent
geweest!”
Verlies van controle
Mevrouw heeft na lange tijd ineens weer een
epileptische aanval gehad. Het maakt haar boos, dat zoiets zomaar ineens weer
kan komen, na zo’n lange tijd. We maken 3 verschillende improvisaties over het
thema BOOS en praten over boosheid. Muzikaal bekijken we het onderwerp van alle
kanten en de boosheid ebt langzaam weg. We sluiten de sessie af met vrolijke
muziek.
“Ik vind dit toch zó leuk he. En vooral jíj, zoals je
het doet! Jij vindt de muziek leuk en sleept míj mee!”
Verlies van vrijheid
Vandaag zit mevrouw in isolatie, vanwege een mogelijke
Covid-19 besmetting. Ze voelt zich in de steek gelaten, omdat ze niets meer
mag. Er ligt een briefje op tafel, mevrouw pakt het. Het is haar eigen gedicht.
Zij leest het mij voor. De 2e keer speel ik er gitaar akkoorden bij.
De 3e keer gaat ze staan bij het lezen van het gedicht, zoals in een
theater. Ze ondersteunt haar emoties met gebaren.
“Doordat jij hier kwam, zijn mijn problemen met corona
en die isolatie, op een zijspoor gekomen!”
Alice Gort-Switynk, register
muziektherapeut in de verpleging en verzorging
‘Parels uit de
muziektherapie’, belevenissen tijdens therapiesessies
->> Column gepubliceerd in 'Present Magazine', december 2021.
- Meesplein, Leerdam
- Emma, Leerdam
- Parkzicht, Sliedrecht
- Pedaja, Hardinxeld-Giessendam
